Engelleri Aşmak için Göz Hareketleri Takibi Teknolojisi
Kürşat ÇAĞILTAY, Mehmet DÖNMEZ
kursat@metu.edu.tr, mdonmez@metu.edu.tr
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara/TÜRKİYE
Göz hareketleri takibi teknolojisi günden güne erişilebilirliği ve maliyeti daha makul seviyelere gelen bir teknolojidir. İlk kullanılmaya başladığı zamanlarda maliyeti yüksek olduğundan dolayı sınırlı bir kullanıma sahip olmasına rağmen günümüzde çok düşük maliyetlerde elde edilip kolayca kullanılabilecek bir teknolojidir. Bu teknolojinin önemli bir uygulama alanı da engelli bireylerin yaşam kalitelerini yükseltmektir. Özel gereksinime ihtiyaç duyan kişilere doğru yaklaşımlar ile hem hayatlarını destekleyecek ve kolaylaştıracak hem de yaşam kalitelerini arttıracak sistemler sunmak mümkündür. Bu doğrultuda, az görenlerin (~%5) görme yeteneklerini arttırmaya yönelik çalışmalarımız bulunmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında, göz hareketleri tabanlı oyunlaştırılmış uygulamalar geliştirilmiş ve bu uygulamalar ile az gören kişiler için objektif bir egzersiz sistemi tasarlanmıştır. Tasarlanan bu uygulamalar, öğrencilerin görme kapasitelerini en üst seviye kullanmalarına destek olmayı hedeflemektedir. Böylece, bu kişilerin eğitim hayatlarının kolaylaştırılması ve yaşam kalitelerinin arttırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, felç nedeni ile hareket engelli kişilerin fiziksel temas ile gerçekleştiremedikleri bilgisayar kullanma işlemini, sadece göz hareketleri ile gerçekleştirebilmesi, iş ve uzaktan eğitim ortamlarına kolayca erişimlerinin sağlanabilmesi ile ilgili çalışmalarımız bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında hareket engelli kişilerin hiçbir fiziksel temas olmaksızın sadece göz hareketleri ile bilgisayarı tüm fonksiyonları ile kullanabilecekleri bir sistem benzerlerinden çok düşük bir maliyet ile geliştirilmiştir. Bu sistem, hareket engelli kişilerin iş ve uzaktan eğitim ortamlarına dışarıdan bir desteğe ihtiyaç duymadan kendi başlarına erişebilmelerine olanak sağlamaktadır. Buna ek olarak, hareket engelli kişilerin eğitim ortamlarına dışarıdan bir yardıma ihtiyaç duymadan fiziksel olarak da katılabilmeleri için göz hareketleri ile kontrol edilebilen motorlu tekerlekli sandalye çalışmalarımız bulunmaktadır. Sonuç olarak, göz hareketleri takip teknolojisinin özel eğitim alanında çok büyük faydalar sağladığı yapılan bu çalışmalarda gözlenmiştir.
Örnek video: